Blog

Maak werk van werk! Mensen met een vluchtelingenachtergrond vinden nog steeds moeilijk een baan op de Nederlandse arbeidsmarkt. Daardoor blijft talent onbenut. Dat is nadelig voor het individu, voor werkgevers en de samenleving als geheel. Juist omdat veel werkgevers hard op zoek zijn naar personeel: denk aan zorg, onderwijs, transport, logistiek en bouw. Maak daarom werk van werk!

Als mensen met een vluchtelingenachtergrond wél een baan vinden, is dit vaak tijdelijk of sluit deze onvoldoende aan bij de competenties van de persoon in kwestie. Dit heeft nadelige gevolgen voor iemands economische zelfstandigheid, sociale verbinding, persoonlijke ontwikkeling, gezondheid en welzijn.

Daarom ben ik in 2019 op initiatief van het UAF aangesteld als bijzonder lector voor het bevorderen van duurzame arbeidsparticipatie van vluchtelingen aan de Hogeschool Utrecht. Mijn onderzoek richt zich op de belangrijkste oorzaken achter de moeizame arbeidsparticipatie van mensen met een vluchtelingenachtergrond. En op het leveren van effectieve en duurzame oplossingen voor die knelpunten.

De oorzaken voor de moeizame arbeidsparticipatie van statushouders zijn vaak meervoudig. Wellicht het belangrijkst hierbij is om ons goed te blijven realiseren dat het opbouwen van een nieuw leven tijd en inspanning kost. Iemand belandt na een gedwongen en vaak ongepland vertrek in een ander land, een onbekende omgeving, zonder sociaal netwerk en kennis van de taal en cultuur. Nog afgezien van trauma, onzekerheid en stress over de toekomst van henzelf en familieleden.

Het verplichte inburgeringsproces na toekenning van de verblijfsvergunning kost tijd en inspanning. De nieuwe inburgeringswet biedt weliswaar vroege oriëntatie naar de arbeidsmarkt, maar voor veel vluchtelingen kunnen de hoge taaleisen voor vertraging zorgen richting werk. Werkgevers moeten op hun beurt actiever aan de slag om gelijke kansen te creëren bij de werving en selectie van kandidaten. Voor meer diversiteit op de werkvloer. Dat vraagt een inclusieve organisatiecultuur, die personeel stimuleert bij de verdere ontwikkeling en doorstroom binnen de organisatie in plaats van belemmert.

Mooie, succesvolle voorbeelden zijn er gelukkig ook. Verschillende leerwerk trajecten voor statushouders laten hoopvolle resultaten zien. In ‘duale’ trajecten leren zij de Nederlandse taal in combinatie met een vak op de werkvloer. Zo halen zij sneller een diploma en kunnen ze duurzaam aan het werk in sectoren waar werkgevers zitten te springen om personeel. Werkgevers zijn over het algemeen erg tevreden over mensen met een vluchtelingenachtergrond, omdat het meestal zeer gemotiveerde werknemers zijn.

Bij het vraagstuk rond duurzame arbeidsparticipatie voor vluchtelingen zijn meer partijen betrokken, zoals gemeenten, maatschappelijke organisaties, scholen en opleidingscentra. Extra inspanningen van alle relevante partijen zijn nodig om oplossingen te realiseren. De potentiële meerwaarde van deze investeringen is groot. Het succes valt of staat met een goede afstemming en coördinatie van deze inspanningen.

Leendert de Bell is bijzonder lector voor het bevorderen van duurzame arbeidsparticipatie van vluchtelingen aan Hogeschool Utrecht en is betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van het programma ‘Your Global Future’ en het ondernemerschapsprogramma van Plan Einstein. Contact: leendert.debell@hu.nl; LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/leendertdebell/